منبع کویلی

منبع کویل دار یا منبع کویلی چیست؟

منبع کویل دار یا منبع کویلی (Domestic Hot Water Generator) که در نقشه ها و جداول تاسیساتی به اختصار با DHWG مشخص می شود، برای تامین آبگرم مصرفی ساختمان ها و صنایع گوناگون استفاده می گردد. دمای مناسب آبگرم مصرفی مورد نیاز جهت مصارف بهداشتی و شستشو بین ۵۰ الی ۶۰ درجه سانتیگراد است. به جهت اینکه دمای آب سرد ورودی از سیستم لوله کشی را تا دمای مناسب یاد شده افزایش دهیم روش های گوناگونی وجود دارد. یکی از بهترین روش ها بکار گرفتن منابع کویلی است.

منبع کویلی از یک مخزن به همراه یک کویل ساخته شده است و آب سرد با قرار گرفتن در مجاورت غیرمستقیم آب گرمِ بویلر، گرم می گردد. پس به صورت خلاصه منبع کویل دار یک مخزن تهیه و ذخیره آبگرم مصرفی می باشد. این منابع در دو حالت افقی و عمودی تولید می گردند. در شکل زیرشماتیک یک منبع کویلی عمودی نشان داده شده است

همانطور که در شکل مشاهده می گردد آب گرم کننده از بویلر وارد کویل حرارتی گشته و بعد از تبادل حرارت با آب مخزن، از کویل به سمت بویلر خارج می گردد. یکی از نکات مثبت منابع کویلی این می باشد که همیشه مقدار مشخصی آبگرم ذخیره وجود خواهد داشت.

در حالت عدم مصرف آبگرم، آبگرم موجود در لوله ها به مخزن برگشت داده شده تا ضمن پیشگیری از سرد شدن آب موجود در لوله ها ، همیشه آبگرم جهت مصرف کننده آماده باشد. (در حالت عدم تعبیه خط برگشت آبگرم مصرفی، زمانی که مصرف کننده احتیاج به آبگرم دارد به سبب سرد شدن آب موجود در لوله ها، لازم می باشد کل این آب تخلیه شده تا آب گرم به مصرف کننده برسد که این موضوع سبب هدر رفتن آب و زمان خواهد گشت.)

در منابع کویلی دو پارامتر حجم منبع و مقدار تبادل حرارت کویل، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. به شکل کلی می بایست حجم منبع به درستی محاسبه شود تا بسته به مقدار و نوع مصرف همیشه آبگرم بهداشتی کافی در دسترس باشد. در بعضی از مواقع مصرف آبگرم یکنواخت نیست و در بعضی از ساعات شبانه روز مصرف زیاد بوده و در بعضی از مواقع هم مصرف پایین است. در این مواقع که تقاضا جهت آبگرم یکنواخت نیست از منبع کویلی با حجم مخزن بیشتری استفاده می گردد تا آب مورد نیاز در ساعات پیک مصرف موجود باشد. در بعضی اوقات هم مصرف یکنواخت می باشد ولی دبی آبگرم مصرفی مورد نیاز زیاد می باشد. در این موارد می بایست ظرفیت حرارتی کویل زیاد باشد تا بتواند حرارت مورد نیاز برای گرمایش دبی آبگرم مصرفی لازم را تامین کند. در این اوقات با افزایش سطح کویل، ظرفیت حرارتی افزایش پیدا می کند. (در بعضی از پروژه ها به سبب محدودیت فضای موتور خانه امکان بکار گیری منبع کویلی با حجم مخزن مورد نیاز وجود ندارد، در این حالت حجم منبع کم و سطح کویل زیاد می شود.)

انواع منابع کویل دار

منابع کویلی عمودی و افقی

منابع کویلی از نطر نوع تولید و بسته به محدودیت های محل نصب منبع و فضای موجود موتورخانه، در دو حالت افقی و عمودی (ایستاده) ساخته می گردند. از نظر کاربرد و عملکرد فرق آنچنانی میان منابع افقی و عمودی وجود ندارد اما امروزه استفاده از منابع عمودی به سبب اشغال کمتر سطح، مرسوم تر می باشد.

منبع کویلی تک کویل و دو کویل

منابع کویل دار عموما به شکل تک کویل تولید شده ولی در بعضی اوقات به شکل دو کویل هم تولید می شود. منابع کویل دار با دو هدف زیر به شکل دو کویل ساخته می شوند:

۱- چنانچه استفاده از سیستم گرمایش خورشیدی که در این حالت یکی از کویل ها به سیستم خورشیدی متصل گشته و کویل دوم به دیگ متصل می شود. در حالتی که پنل های خورشیدی از راه کویل اول نتوانند دمای آبگرم مصرفی را به دمای لازم برسانند از راه کویل دوم که به بویلر متصل می باشد آبگرم مصرفی با دمای لازم تامین می شود.

۲-در منابع کویل دار با ظرفیت بالا در حالتی که منبع به شکل تک کویل تولید گردد، کویل از لحاظ ابعاد بزرگ و از نظر وزن سنگین می شود که این موضوع عملیات سرویس و نگهداری و اسید شویی کویل را با مشکل مواجه می کند. در نتیجه با ساخت منبع به شکل دو یا حتی سه کویل راحتی سرویس و نگهداری فراهم می شود.

منابع کویل دار از نظر جنس مخزن

منابع کویل دار معمولا از دو جنس ورق گالوانیزه گرم و یا ورق فولادی سیاه تولید می گردند. در صورت استفاده از ورق فولادی سیاه، به جهت افزایش طول عمر منبع و پیشگیری از ایجاد زنگ زدگی و خوردگی، لازم می باشد ابتدا سطوح داخلی منبع سندبلاست گشته و سپس با سه لایه رنگ اپوکسی بهداشتی پوشش داده گردد. (در بعضی از پروژه ها منابع کویل دار از جنس استنلس استیل هم تولید می شود که به سبب هزینه بالا کمتر رایج است.)